Aviatsiya injiniringi o`quv laboratoriyasi

O‘quv laboratoriyasini tashkil etishning asosiy maqsadi uchish apparati bilan sodir bo‘ladigan aerodinamik jarayonlarni o‘rganishdir.

O‘quv laboratoriyasi doirasida ushbu maqsadni amalga oshirish uchun quyidagi vazifalar bajarilishi kerak:

- aerodinamik quvurning ishchi qismida tezlik bosimi maydonini o‘rganish;

- drenaj to‘pi yordamida aerodinamik quvurning ishchi qismida oqimning dastlabki turbulentligi darajasini o‘rganish;

- turli Max sonlarida siqilish sakrashining burchagi va oqimning burilish burchagi o‘rtasidagi bog‘liqlikni o‘rganish;

- Max soniga qarab profil naychasidan zarba to‘lqinining chiqishini o‘rganish;

- turli hujum burchaklarida qanot profilining yuzasi bo‘ylab bosimning tarqalishini o‘rganish;

- tovushdan yuqori oqimdagi profilning aerodinamik xususiyatlarini o‘rganish.

Shu munosabat bilan quyidagi vazifalar dolzarbdir:

- gaz muhitining harakatini tahlil qilish tamoyillarini, paydo bo‘lish mohiyatini va harakatlanuvchi jismga ta’sir qiluvchi aerodinamik kuchlar va momentlarni aniqlash usullarini o‘zlashtirish;

- samolyotning aerodinamik xususiyatlarini aniqlash usullarini va ularni o‘zgartirishning ruxsat etilgan chegaralarini o‘zlashtirish;

- samolyotning aerodinamik joylashuvi, samolyotning boshqaruv va yuk ko‘taruvchi sirtlari tamoyillarini o‘zlashtirish;

- parvoz dinamikasining asosiy qoidalarini, parvozning texnik xususiyatlarini va samolyotlarning barqarorligi va boshqarish xususiyatlarini, parvozning turli bosqichlarida samolyotning parvoz rejimlarining operatsion cheklovlarini o‘rganish;

- parvozlar samaradorligi usullarini, samolyotlarning parvoz dinamikasini modellashtirish usullarini o‘rganish.

O‘quv laboratoriyasida quyidagi talabalar o‘qitiladi:

bakalavriat yo‘nalishlari bo‘yicha:

- Havo kemalaring texnik ekspluatatsiyasi;

- Aviatsiya injiniringi (aviasozlik);

- Aviatsiya injiniringi (uchuvchisiz aviatsiya majmualari);

- Havo harakatini boshqarish;

- Amaliy kosmik texnologiyalar.

magistratura mutaxassisligi bo‘yicha:

- Havo kemalari va aviatsiya dvigatellaridan foydalanish.

Ishchi qismning diametri: 0,5 m

Ish qismining uzunligi: 0,96 m

Ventilyatorning maksimal aylanish tezligi: 3000 rpm

Ish qismida havo oqimining maksimal tezligi: 25 m / s

Asosiy dvigatel quvvat: 4,5 kVt

“Uchuvchisiz uchish apparatlari” o‘quv laboratoriyasi

Stanina ustida ishlov beriladigan disk tipidagi ishlov beriladigan qismning eng katta diametri: Ø 200, mm

Supportning yuqori qismida ishlov beriladigan val tipidagi ishlov beriladigan qismning eng katta diametri Ø 125 mm

Markazlar orasidagi masofa: 350 mm

Eng katta silliqlash uzunligi: 300 mm

Elektr dvigatelining quvvati: 0,6 kVt

Maksimal parmalash diametri, mm – 12

Shpindelning harakati, mm. – 100

Shpindel tezligi diapazoni– 450-4500

Shpindel  va stoyka oralig'i, mm / V. - qo'lda

Shpindel o'qidan ustungacha bo'lgan masofa, mm. – 190

Qalinligi 40 mm dan oshmaydigan yog'ochni kesish

Kengligi 135 mm dan oshmaydigan yog'ochni tekislash

“Gaz-gidravlik analogiya” o‘quv laboratoriyasi

O‘quv laboratoriyaning maqsadi samolyot bilan sodir bo‘ladigan aerodinamik jarayonlarni o‘rganish uchun ilmiy va o‘quv kompleksini yaratishdir.

O‘quv laboratoriyasi doirasida ushbu maqsadni amalga oshirish uchun quyidagi vazifalar bajarilishi kerak:

- turli Max sonida siqilish sakrashining burchagi va oqimning burilish burchagi o‘rtasidagi bog‘liqlikni o‘rganish;

- Max soniga qarab profil naychasidan zarba to‘lqinining chiqishini o‘rganish;

- qattiq oqim tezligini o‘rganish;

- oqim rejimlarini o‘rganish;

- oqim tezligi yo‘nalishi bilan gidravlik sakrashlar va zaif to‘lqinlar natijasida hosil bo‘lgan burchaklar o‘lchanadi;

- gidrodinamik kuchning kattaligi o‘lchanadi;

- tovushdan yuqori oqimdagi profilning aerodinamik xususiyatlarini o‘rganish.

O‘quv laboratoriyasi strategiyasi:

Muammoni hal qilish uchun quyidagilar amalga oshiriladi:

- tender asosida asbob-uskunalar sotib olish,”Aerodinamika asoslari va uchish apparatlari dinamikasi” kursi bo‘yicha o‘quv laboratoriyasini texnik jihozlash;

- laboratoriyada ilmiy tadqiqotlar o‘tkazish va laboratoriya va kurs ishlarini tashkil etish rejasini ishlab chiqish;

- professor-o‘qituvchilarni fanlar nomlarining sanab o‘tilgan bandlari bo‘yicha olingan ma'lumotlarni tahlil qilish va qayta ishlash uskunalari bilan ishlashga o‘rgatish;

- “Aerodinamika asoslari va samolyotlarning parvoz dinamikasi” fanlari bo‘yicha o‘quv va laboratoriya mashg'ulotlarini, kurs ishlarini, mustaqil ishlarni tashkil etish va o‘tkazish.;

- aerodinamika va uchish apparatlari dinamikasi bo‘yicha ilmiy seminarlar va loyihalar taqdimotlarini tashkil etish.

Shu munosabat bilan quyidagi vazifalar dolzarbdir:

- gaz muhitining harakatini tahlil qilish tamoyillarini, paydo bo‘lish mohiyatini va harakatlanuvchi jismga ta'sir qiluvchi aerodinamik kuchlar va momentlarni aniqlash usullarini o‘zlashtirish;

- samolyotning aerodinamik xususiyatlarini aniqlash usullarini va ularni o‘zgartirishning ruxsat etilgan chegaralarini o‘zlashtirish;

- samolyotning aerodinamik joylashuvi, samolyotning boshqaruv va yuk ko‘taruvchi sirtlari tamoyillarini o‘zlashtirish;

- parvoz dinamikasining asosiy qoidalarini, parvozning texnik xususiyatlarini va samolyotlarning barqarorligi va boshqarish xususiyatlarini, parvozning turli bosqichlarida samolyotning parvoz rejimlarining operatsion cheklovlarini o‘rganish;

- parvozlar samaradorligi usullarini, samolyotlarning parvoz dinamikasini modellashtirish usullarini o‘rganish;

- tovushdan yuqori oqimdagi profilning aerodinamik xususiyatlarini o‘rganish;

- tovushdan yuqori oqimda qanotning aerodinamik xususiyatlarini o‘rganish;

- tovushdan yuqori oqimda samolyotning aerodinamik xususiyatlarini o‘rganish.

O‘quv laboratoriyasida quyidagi talabalar o‘qitiladi:

bakalavriat yo‘nalishlari bo‘yicha:

- Havo kemalarining texnik ekspluatatsiyasi;

- Aviatsiya injiniringi (aviasozlik);

- Aviatsiya injiniringi (uchuvchisiz aviatsiya majmualari);

- Havo harakatini boshqarish;

- Amaliy kosmik texnologiyalar.

magistratura mutaxassisligi bo ' yicha:

- Havo kemalari va aviatsiya dvigatellaridan foydalanish.

Laboratoriya jihozlari

Gaz-gidravlik analogiyani o‘rnatish qurilmasi 

(GK-1 gidrokanali)

1. Uzunligi-11 m;

2. Kengligi-4,25 m;

3. Tajribalarda foydalanish mumkin bo‘lgan suyuqlik chuqurligi oralig‘i (5 + 70) mm;

4. Max (Frud) erishish mumkin bo‘lgan raqamlar diapazoni (0,6+3,5);

5. 0,1+3 m/s modellarni tortib olish tezligi oralig'i;

6. Kanalda tortilishi mumkin bo‘lgan modellarning chiziqli o‘lchamlari diapazoni (masalan, xordalar) (150 + 800) mm.

Gaz-gidravlik analogiyani qurilmasi

(GK-2 gidrokanali)

1. Uzunligi-16 m;

2. Kengligi-1,25 m;

3. Tajribalarda foydalanish mumkin bo‘lgan suyuqlik chuqurligi oralig'i (5 + 70) mm;

4. Max (Frud) erishish mumkin bo‘lgan raqamlar diapazoni (0,6+3,5);

5. 0,1+3 m/s modellarni tortib olish tezligi oralig‘i;

“Kompyuter loyihalash” o‘quv laboratoriyasi

“Kompyuter loyihalash” laboratoriyasi konstruktorlik va texnologik muammolarini hal qilishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish ko‘nikmalariga ega bo‘lgan yuqori malakali aviatsiya mutaxassislarini tayyorlashga qaratilgan . Samolyot konstruksiyalarini loyihalash, ishlab chiqarish, texnik xizmat ko‘rsatish va ta'mirlash hozirgi vaqtda ishlab chiqarishda turli xil CAD / CAM / CAE tizimlaridan keng foydalanishni talab qiladi.

Laboratoriyadagi ish jarayoni uchta komponentning – o‘quv, tadqiqot va ishlab chiqarishning integratsiyasi natijasidir. Birinchi kursdan boshlab talabalar fanlararo kurs ishlarida ushbu uch komponentni birlashtiradi.

Bizning ishimiz 3D texnologiyalaridan foydalangan holda o‘quv materialini maksimal darajada samarali idrok etishga, ilmiy tadqiqot ishi darajasida kurs ishlarini bajarishga, shuningdek talabalar tomonidan nafaqat o‘z davrining fanlari bo‘yicha tegishli amaliy ko‘nikmalarni egallashga qaratilgan. 

Samolyotlar birliklari va qismlarining modellari va chizmalarini ikki yoki uch o‘lchovli yaratishda va modellashtirishda SolidWorks, AutoCAD, 3D max, T-Flex, Pro-engeneer, CATIA, Kompas 3D dasturiy tizimlarining birida amalga oshiriladi.

Yuqoridagi faoliyatning kombinatsiyasi axborot texnologiyalari va elektronika sohasidagi eng dolzarb va ilg‘or tendentsiyalarga javob beradigan tadqiqot va innovatsion loyihalarning paydo bo‘lishiga olib keladi.

O‘quv laboratoriyasida quyidagi bakalavriat yo‘nalishlari bo‘yicha taxsil olishadi :

- Havo kemalarining texnik ekspluatatsiyasi;

- Aviatsiya injiniringi (Aviasozlik);

- Aviatsiya injiniringi (uchuvchisiz aviatsiya majmualari);

- Havodagi harakatni boshqarish;

- Amaliy kosmik texnologiyalar.

magistratura mutaxassisligi bo‘yicha:

- Havo kemalari va aviatsiya dvigatellaridan texnik foydalanish 

Laboratoriya bakalavriat va magistratura yo‘nalishlarining quyidagi fanlarini o‘rganish bo‘yicha va qo‘shimcha o‘quv dasturlarida ishtirok etadi:

Muhandislik va kompyuter grafikasi;

ALTda geometrik modellashtirish;

Uchish apparatlari aerodinamikasi va parvoz dinamikasi asoslari;

Uchish apparatlarini ishlab chiqarish texnologiyasi;

Uchish apparatlarini detallarini ishlab chiqarish texnologiyasi;

Uchish apparatlari konstruksiyasi va mustahkamligi;

Uchish apparatlari konstruksiyasini loyihalash;

Aviatsiya dvigatellari nazariyasi, konstruksiyasi va mustahkamligi;

Havo kemalarining texnik ekspluatatsiyasi;

Havo kemalari va aviatsiya dvigatellarini ta'mirlash va diagnostika qilish;

Havo kemalarining ekspluatatsion ishonchliligi;

Uchuvchisiz uchish apparatlarini loyihalash;

Uchuvchisiz uchish apparatlari konstruksiyasi va mustahkamligi; va boshq.

Laboratoriyaning asosiy faoliyati:

Ob'ektlar, jarayonlar va hodisalarning 3D vizualizatsiyasi;

Interfaol ta'lim va o‘yin texnologiyalarini ishlab chiqish;

Kompyuter ko‘rish tizimlarini ishlab chiqish;

Virtual tizimlarni tadqiq qilish va ishlab chiqish;

Sensor texnologiyalari sohasida tadqiqotlar va loyihalarni ishlab chiqish;

Imo-ishoralar va harakatlarni suratga olish tizimlarini tadqiq qilish va ishlab chiqish;

3D grafika va animatsiyani ishlab chiqish;

Rastr va vektor grafikasini yaratish ;

3D modellashtirish, prototiplash va 3D bosib chiqarish.