TDTU

Avtomobil va avtomobil xo’jaligi

Kafedra tarixi

Mazkur kafedra tarixi 1940 yildan boshlangan. O’shan vaqtlarda O’rta Osiyo politexnika instituti zamirida tashkil qilingan O’rta Osiyo industrial institutining mexanika fakultetida “Avtomobillar” kafedrasi ochilgan edi. Kafedraning birinchi mudiri G.A.Kuzminov edi, undan so’ng kafedra ishini dotsent A.N.Ninov boshqardi. 2020 yildan kafedra “Avtomobillar va avtomobil xo’jaligi” deb nomlana boshladi.

Kafedrada olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlari avtomobil transporti ekspluatatsiyasining dolzarb muammolariga bag’ishlangan.

Kafedraning ilmiy-tadqiqot ishlari (ITI) yuqori malakali bakalavr va magistrlarni tayyorlash, avtotransport vositalarini resursini har xil ekspluatatsiya sharoitlari uchun texnik-iqtisodiy jihatdan asoslash va ularni eskirganlarini o’z vaqtida ro’yhatdan chiqarish, avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi me’yorlarini ishlab chiqish, yonilg’i-moylash mahsulotlari-dan samarali foydalanish, texnik xizmat ko’rsatish tartibotlarini aniqlash, ixtisoslashgan, yangi ishlab chiqarilgan va xorijdan keltirilgan avtomobillarning yonilg’i sarfi me’yorlarini aniqlashdan iborat.

Kafedra O’zbekiston Respublikasi Transport Vazirligi, “Toshshahar-transxizmat” aktsiyadorlik uyushmasiga qarashli bir qator avtobus parklari, viloyatlardagi (masalan, Qashqadaryo, Buxoro) turli sohalarga qarashli avto-transport korxonalari bilan ATE samaradorligini oshirish muammolari bo’yicha shartnoma ishlarini olib bormoqda. Shuningdek, shahar yo’lovchi transporti ishini takomillashtirish va samaradorligini oshirish bo’yicha izlanishlarni davom ettirmoqda.

Joriy o’quv yilida kafedra professor-o’qituvchilari tomonidan xo’ja-lik shartnomasi asosidagi ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish rejalash-tirilgan. Ushbu xo’jalik shartnomasi asosidagi ishlar avtotransport korxo-nalari xo’jalik faoliyati samaradorligini oshirish, korxonadagi avto-transport vositalarini texnik tayyorgarlik holatini oshirish, korxona-lardagi eskirgan, resursini o’tab bo’lgan texnikalarni o’z vaqtida ro’yhatdan chiqarib, korxonani moliyaviy-iqtisodiy jihatdan sog’lomlashtirishga qara-tilgan. Ular jumlasiga quyidagi mavzulardagi ishlarni kiritish mumkin:

“Dehqonobod kaliy o’g’itlar zavodi” AJ avtokorxonasining ishlab chiqarish texnik bazasini takomillashtirish hisobiga mehnat unumdor-ligini oshirish yo’llarini asoslash”;

“O’zparavtotrans”AJ korxonasini ishlash samaradorligini oshirish maqsadida texnik xizmat ko’rsatish va joriy ta’mirlash ishlarini optimallashtirish”.

Yuqorida keltirilgan mavzulardagi ishlarni hozirgi paytda korxona va Universitetimiz o’rtasida xo’jalik shartnomasi asosida tuzilishi ustida tayyorgarlik ishlari olib borilmoqda. Har bir shartnomaning o’rtacha qiymati 40 – 45 mln. so’mni tashkil qilishi bo’yicha takliflar berilgan.

Tuzilishi rejalashtirilayotgan yuqoridagi xo’jalik shartnomasi ishla-rida kafedraning 8 – 10 nafar professor-o’qituvchilari ishtirok etadilar.

«A va AX» kafedrasini bitiruvchi talaba va magistrlar mamlakatimiz iqtisodiyotining turli sohalaridagi avtotransportga tegishli korxonalarda muvaffaqiyatli faoliyat olib borishlari mumkin. Ularga misol qilib quyidagi korxona, tashkilot va muassasalarni keltirishimiz mumkin:

Avtotransport korxonalari: avtobus parklari, taksomator parklari, yuk avtomobillarini ekspluatatsiya qiluvchi avtokorxonalar;

Texnik xizmat ko’rsatish stantsiyalari: shahar texnik xizmat ko’rsatish stantsiyalari, yo’l yoqasida joylashgan texnik xizmat ko’rsatish stantsiya-lari, kemping va motellar;

Avtota’mirlash zavodlari hamda turli agregatlarni ta’mirlash ustaxonalari va markazlari;

Tajriba – konstruktorlik byurolari;

Tog’-metallurgiya sanoatiga qarashli yirik transport korxonalari va transport boshqarmalari;

Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligiga qarashli avtotransportga doir institut hamda universitetlarda maxsus fanlar kafedralari;

Avtomobil transportiga tegishli hozirgi paytda tashkil etilgan namu-naviy transport texnikumlarida mutaxassislik fanlari o’qituvchisi sifatida;

Turli xildagi avtomobil transportiga daxldor o’quv markazlari;

Firmaviy texnik xizmat ko’rsatish stantsiyalarida va yirik servis markazlarida;

O’zbekiston transport vazirligining avtomobil transportiga tegishli bo’lim va boshqarmalarida mutaxassis sifatida.

Yuqorida nomlari keltirilgan korxonalarda kafedrani bitiruvchi mutaxassis va bakalavrlari muhandis, katta muhandis, bosh muhandis, rahbar, boshqarmadagi turli muhandislik lavozimlari hamda boshqarma boshlig’i lavozimlarida ishlashlari mumkin.

Quyidagi fanlar o’qitiladi

Soxaga kirish;
Texnik tizimlarni boshqarish;
Ilmiy tadqiqot metodologiyasi;
Avtomobil transportida huquq;
Maxsus fanlar ukitish metodikasi;
Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi;
Jarayonlarni matematik modellashtirish;
Ishonchlilik nazariyasi va diagnostik asoslari;
Yangi texnika va texnologiyalaridan ko'nikma;
Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi va servisi;
Texnologik jixozlar va ularning ekspluatatsiyasi;
Transport vositalari va tizimlarning ishonchliligi;
Transport vositalarining texnik ekspluatatsiyasi;
Avtoservis korxonalarini ishlab chiqarish texnik bazasi;
Avtomobil transporti tarmog'i korxonalarini loyihalash;
Informatsion texnologiyalar va eksperimentlarni rejalashtirish;
Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi ish qobiliyatini ta'minlash;
Transport vositalari korxonalarini ishlab chiqarish texnik bazasi;
Transport vositalari tuzilishi va avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi;
Texnologik jarayonlarni boshqarish va eksperimentlarni rejalashtirish;
Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasining me'yorlarini aniqlash usullari;
Issiq iqlim sharoitida avtomobillar transport vositalari ekspluatatsiyasi;
Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi va servisning nazariy va me'yoriy asoslari;
Transport vositalari konstruktsiyasi va texnik ekspluatatsiyasi rivojlanish yunalishlari, zamonaviy muammolari.

Bakalavriat yo‘nalishlari

Magistratura yo‘nalishlari

KAFEDRA MUDIRI

Avliyokulov Jamshed Sadulloyevich

Texnika yо‘nalishi bо‘yicha falsafa doktori PhD , dotsent

KAFEDRA PROFESSOR O`QITUVCHILARI TARKIBI

Boliyev Mansur Tuygunovich

Jovliyev Vasik Ulashevich

Kadirshaev Turgunbay

, Texnika fanlari nomzodi

Magdiyev Shovkat Pulatovich

, Texnika fanlari nomzodi

Mumindjanov Nig‘matdjan Muxsimovich

, Texnika fanlari nomzodi

Raхmankulov Fyasiх Хamzayevich

, Texnika fanlari nomzodi

Sharopov Zavqiddin Zayniddinovich

Ilmiy markaz

O‘quv laboratoriyalari

Avtomobil va avtomobil xo’jaligi o`quv laboratoriyasi

Yangiliklar

30/08/24